Son yılların en popüler yatırım aracı Borsa İstanbul’da halka arz furyası devam ediyor. SPK tarafından haftalık bültende duyurulan yeni halka arzlara olan ilgi giderek artıyor. Peki halka arz nedir? Şirketler neden halka arz oluyor? Halka arz hisseleri nasıl alınır? Halka arz ile alınan hisseler nasıl satılır? Tüm bu soruların cevap bulduğu bir içerik hazırladık sizlere..
Halka Arz Nedir?
Halka arz, bir şirketin özel mülkiyetten halka açık bir şirkete dönüşmesi sürecini ifade eder. Bu süreç, şirketin hisselerinin halka açık bir borsada serbestçe alınıp satılabilir hale gelmesini içerir.
Türkiye’de özellikle pandemi sürecinde başlayan halka arz furyası yatırımcılara ciddi para kazandırdı. Bu nedenle de borsa yatırımcısından ziyade halka arz yatırımcısı bir yatırımcı topluluğu oluştu desek yalan olmayacaktır.
Günce olarak halka arzları takip eden, halka arz hisselerinde tavanda kaç lot var, işlem hacmi nasıl gibi detaylara bakan ve buna göre yatırımlarına yön veren çok sayıda yatırımcı oluşmuş durumda. Peki, halka arzın neden bu kadar önemli olduğunu ve nasıl işlediğini daha yakından inceleyelim.
Halka Arzın Temel Aşamaları
Halka arzın gerçekleşebilmesi için bazı temel aşamaları izlemek gereklidir. Her önüne gelen şirket halka arz başvurusu yapamaz. Yapsa bile SPK onayı alabilmesi için oldukça uzun ve zorlu bir süreç onu bekliyor olacaktır.
Şirketler Neden Halka Arz Edilir?
Bu konu spekülasyona oldukça açık bir konu aslında. Çünkü şirketlerin açıklamalarına bakıldığında hemen hemen hepsi borçluluğu azaltmak, yeni yatırımlar yapmak gibi nedenlerle halka arz edilme sürecine gittiklerini beyan ederler. Ancak sonuç olarak bunlar arasında borsada manipülasyonlarla yatırımcının parasını çalmak amacı ile de halka arz edilmek istenen şirketler yok değildir. Bu konuda yatırımcılar uyanık olmalıdır. Özellikle sahipleri mimli şirketlerin halka arzlarına katılsa bile uzun vadede bu hissede sıkıntılar yaşanabileceği unutulmamalıdır.
Şirketin Halka Arz Sürecine Hazırlığı
Halka arz öncesinde şirket, finansal sağlığını gözden geçirir ve çekici bir yatırım fırsatı sunmak için çalışır. Bu aşama, finansal analizler ve hesaplamaların yapılmasını içerir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) İzni
Halka arz yapmak isteyen bir şirket, öncelikle SPK’dan izin almalıdır. SPK, şirketin finansal durumunu ve işleyişini inceleyerek izin verir. SPK’nın yeni halka arzlara onay süreci bazen aylar sürerken bazen ise yıllar boyunca devam edebilmektedir. Yani halka arz olmak üzere başvuru yapan bir şirketin onay süreci yıllar sürebilmektedir. Ancak özellikle 2 yıldır halka arzların daha sık onaylandığını da belirtmekte fayda var. Öyle ki bir çok enerji şirketi, gıda şirketi ve farklı sektörlerdeki şirketler son 2 yıl içerisinde halka arz onayı aldılar.
Halka Arz İlanı
Şirket, halka arzı ilan eder ve yatırımcılara hisse senetleri satın alma fırsatı sunar. Bu aşama, halka arzın başladığı anı işaretler. Halka arz olacak olan şirketler başvurularını kap üzerinden bildirirler. Onay sürecine dair gelişmeleri de yine kap üzerinden ilan ederler. Son olarak ise halka arzı üstlenecek aracı kurum veya kurumlar ile anlaşarak halka arz sürecini başlatırlar.
Arz Sürecinin Tamamlanması
Hisse senetlerinin ilk kez halka sunulmasıyla başlayan süreç, yatırımcıların hisse senetlerini satın aldığı ve şirketin halka açık hale geldiği aşamayla sonuçlanır.
Borsa İstanbul’da şu an için %99’a yakın hissesi halka arz olmuş olan şirketler var. Yatırımcılarına bu tarz şirketler ciddi sorunlar yaşatabilmekteler. Bu nedenle yeni halka arz onayı alan şirketlerin halka aaçıklık oranı genellikle %20ler civarında tutulmakta. Ayrıca belirli bir süre fiyat istikrarı, geri alım politikası veya kar payı dağıtımı gibi detaylarda halka arz olurken şirketler tarafından ilan edilmektedir. Bu sayede yatırımcıların güveni kazanılmak istenmektedir.
Halka Arzdan Hisse Alım Satımı Nasıl Yapılır?
Halka arz hisselerini almak ve satmak gayet basittir. Tabi işe uzak olanlar daha önce borsada hiç alım satım yapmamış olanlar için karmaşık gelebilir. Sizin için halka arzdan hisse alımı ve satımı süreci hakkında püf noktalarını paylaşalım. Bu süreci daha kolay bir şekilde yürütmenizi birlikte sağlayalım.
Halka Arz Hisse Senedi Nasıl Alınır?
- Aracı Kurumu Seçin: İlk adım, bir aracı kurum seçmektir. SPK lisanslı bir aracı kurum seçerek hisse senedi yatırım hesabı açabilirsiniz. Hesap açılışında hisse senedi komisyon oranlarına da göz atmanızda fayda olacaktır. Bu aracı kurum, halka arz hisselerini sizin adınıza satın alacaktır.
- Halka Arz Hissesi Alımı: SPK bülteninde halka arz onayı alan şirketler ilan edilmektedir. Kap haberlerini takip ederek hangi şirket hangi tarihlerde talep toplayacak bunları takip edin. Bu tarihlerde aracı kurumunuz üzerinden açmış olduğunuz hesabınız ile halka arz hissesine alım emrinizi iletebilirsiniz. İnternet üzerinden kendiniz yapabileceğiniz gibi müşteri temsilcisi ile iletişime geçerek bu işlemi sizin adınıza yapmasını da talep edebilirsiniz.
- Ödeme Yapma: Halka arz hisselerinden belirli bir lot alım yapabilirsiniz. Yani ben daha fazla halka arz hissesi almak istiyorum dediğinizde buna olanak tanınmayacaktır. Burada şirketin halka arzına gelecek talep ve hangi tür dağıtımla arz edileceği önemli bir unsur olacaktır. Hesabınızdaki paranın belirli bir kısmını kullanarak başvuru yapabilirsiniz. Sonuç olarak kime kaç lot dağıtılacağı belli olduğunda kalan paranızı farklı işlemlerde kullanmaya devam edebilirsiniz.
- Hisse Senetlerini Saklama: Halka arz hisseleri, aracı kurumunuz tarafından saklanır ve size ait hesapta görüntülenir. Dilediğiniz zaman satış emri vererek almış olduğunuz halka arz hisselerini satabilirsiniz.
Halka arz edilen hisselerde karlılığı yüksek hisselere odaklanmanızda fayda var. Ayrıca ot sayısının düşük olması da uzun vadede yatırımcı yararına gelişmeleri beraberinde getirebilir. Bu nedenle halka arz süreçlerinde şirketleri iyi analiz ederek hareket etmeniz önemli olacaktır.
Halka Arz Hisse Senedi Nasıl Satılır?
- Aracı Kurumu İletişime Geçin: Halka arz hisselerinizi satmak istediğinizde, aracı kurumunuzla iletişime geçin ve satış işlemi hakkında bilgi alın.
- Satış Emri Verme: Aracı kuruma hisse senetlerinizi satmak istediğinizi belirten bir satış emri verin. Bu emir, ne kadar hisse satmak istediğinizi ve satış fiyatını içerir. Bu emri internet üzerinden kendiniz verebilirsiniz veya telefon ile müşteri temsilcinize de bu işlemi yapması için görüşebilirsiniz.
- Satış İşlemi: Aracı kurum, verdiğiniz satış emrini yerine getirerek hisse senetlerinizi satışa koyar. Satış işlemi gerçekleştiğinde hisse alım satım komisyonu kesilerek paranız hesabınızın nakit kısmına düşer. Ancak para çekimi yapabilmek için 2 gün beklemeniz gerekir.
Halka arz hisselerini satarken nelere dikkat etmeliyim?
Uyarı: Yeni halka arz edilen şirketlerin hisseleri genellikle bir kaç gün tavan serisi yapmaktadır. Bu nedenle hisse senetlerinin arz süreçlerini ve sonrasını dikkatle takip etmelisiniz. Bu sayede doğru zamanda halka arz hissesini satarak güzel kazançlar elde edebilirsiniz.
Halka arz hisselerini satarken, piyasa koşullarını ve hisse senedinin performansını dikkate almalısınız. Ayrıca, satış işlemi sırasında aracı kurumunuzun komisyon ücretlerini göz önünde bulundurmalısınız.
Son dönemde halka arz olmayı bekleyen TAB Gıda halka arzıyla ilgili detaylara TAB Gıda halka arz oluyor başlığında bulabilirsiniz.
Halka arz hisselerini ne kadar süreyle elinde tutmalıyım?
Halka arz hisselerini ne kadar süreyle elinde tutmanız gerektiği, yatırım stratejinize bağlıdır. Bazı yatırımcılar kısa vadeli kazançlar elde etmeyi tercih ederken, diğerleri uzun vadeli yatırım yapmayı seçebilir. Bazı halka arz hisseleri kısa vadede yatırımcılarına ciddi karlar elde ettirebilir ancak arz sürecinde alınabilecek lot miktarı düşük olduğundan halka arza katılıp kısa vadede zengin olmayı beklemek mantılı olmayacaktır.
Eğer uzun vade bir şirkete güvenip yatırım yapıyorsanız, olası düşüşlerde hisse toplayarak uzun vade bekleyebilirsiniz. Bu şekilde halka arz hisselerine yatırım yapan yatırımcılardan ciddi kar edenler olduğu gibi yanlış hisse seçiminde bulunan yatırımcılar da ciddi zararlar elde edebilmektedir. Örneğin cante yani ÇAN2 Termik santral hissesi tüm enerji şirketleri ralli yaparken 3’te 1 fiyatına düşerek yatırımcısını ciddi zarara uğratmıştır. Bu nedenle o anki konjektürü ve özellikle de şirketin patronunu iyi analiz etmelisiniz. Borsaya giriş amacı yatırımcıyı soymak olan şirketleri tespit ederek bunlardan uzak durmalısınız.
Halka arz hisselerini almak için ne kadar sermaye gerekir?
Halka arz hisselerini almak için ne kadar sermaye gerektiği, hisse senedinin fiyatına ve kaç adet hisse satın almayı planladığınıza bağlıdır. Farklı yatırımcılar farklı bütçelere sahip olabilir. Buna karşın haka arz süreçlerinde aınabilecek lot miktarı oldukça sınırlı olmaktadır. Bu yüzden insanlar çevresindeki arkadaşlarına, yakınlarına, aile bireylerine de hisse hesabı açarak o hesaplar üzerinden de halka arz sürecinde hisse alımı yapmaktadır. Bu nedenle de son dönemde yatırımcı sayısında ciddi bir artış olmuş ve Borsa İstanbul’da açılan hesap sayısı 6 milyonu aşmıştır.
Kısacası şu an için halka arz süreçlerine katılmak için 20 bin TL gibi bir tutar gayet yeterli olacaktır. Fazlasını almak isteseniz dahi halka arzlara olan ilgi giderek arttığı için kullanıcı başına düşen lot sayısında artış olma ihtimali düşük olacaktır.
Halka arz süreci ne kadar sürer?
Halka arz süreci, şirketten şirkete değişebilir. Genellikle, bu süreç birkaç aydan birkaç yıla kadar sürebilir. Burada aslında top şirketin ilerleyişine ve SPK’ya bağımlı ilerlemektedir. SPK onay süreçleri bazen nedeni bilinmeyen sebeplerle de uzayabilmektedir.
Halka arz hisseleri riskli midir?
Borsada risk her zaman vardır. Bu risk halka arz hisselerinde de elbette olabilir. Ancak şunu belirtmekte fayda var ki, halka arz olan hisseler borsanın düşüş yaptığı dönemlere bile günlerce tavan serisi yapabilir. Bunun örnekleri fazlaca mevcut. Bu anlamda borsanın düştüğü dönemlerde bile yeni halka arz olmuş hisselerde, yatırımcı ve fonların talebi nedeniyle yükselişler yaşanabilmektedir.
Halka Arz Hissesi Nasıl Bulunur?
Halka arz hissesi bulmak için SPK bültenlerini takip edebilirsiniz. Genellikle her hafta perşembe günü SPK bülteni yayınlanır. Bu bülten içerisinde, yeni halka arz edilecek şirketler ileilgili detaylar, bavuru süreçleri ve sonuçlarına dair bilgiler yer alır. Yine bu bülten sayesinde bedelli, bedelsiz ve tahsisli sermaye artırım süreçleri ile bilgi alabilirsiniz. Yatırımcılara ve şirketlere kesilen cezalar ve sermaye piyasalarına dair bir çok güncel gelişmeyi SPK bültenleri aracılığı ile öğrenebilirsiniz.
BİST Halka Arz Endeksi Hisseleri
Son dönemde halka arz edilmiş ve BIST Halka Arz Endeksinde listelenen şirketlerin bazılarını altta liste halinde sizlerle paylaştık. Yeni halka arz edilen hisseler oldukça BİST halka arz endeksinde de hisse değişimleri olacaktır.
| A1 CAPITAL YATIRIM | A1CAP |
| AHLATCI DOGALGAZ | AHGAZ |
| AKFEN YENİLENEBİLİR ENERJI | AKFYE |
| ALFA SOLAR ENERJI | ALFAS |
| ANATOLIA TANI VE BIYOTEKNOLOJI | ANGEN |
| DOGU ARAS ENERJI | ARASE |
| ASCE GMYO | ASGYO |
| ASTOR ENERJI | ASTOR |
| ATAKEY PATATES | ATAKP |
| AZTEK TEKNOLOJI | AZTEK |
| BAREM AMBALAJ | BARMA |
| BIEN YAPI URUNLERI | BİENY |
| BUYUK SEFLER BIGCHEFS | BİGCH |
| HIDROPAR HAREKET KONTROL | HKTM |
| IMAS MAKINA | İMASM |
| IZDEMIR ENERJI | İZENR |
| KAYSERI SEKER FABRIKASI | KAYSE |
| KIMTEKS POLIURETAN | KMPUR |
| KUZUGRUP GMYO | KZGYO |
| SOKE DEGIRMENCILIK | SOKE |
Evet arkadaşlar bu sayfamızda halka arz süreci ile ilgili kafaya takılan sorulara cevap verdik. Halka arz hisseleri ile ilgili ayrıntılı bilgiler paylaştık. Hem borsa hem de forex konusunda aklınıza takılan diğer soru başlıklarını da https://peakpara.com adresinde bulabilirsiniz.
